Dit is onze tuin, lekker rustig op een drukke zomerse dag in Amsterdam. Een onverwachte oase, terugtrek plek of basis voor kleine gezellige ontmoetingen.

Een paar meter verderop ziet het er heel anders uit: druk verkeer, lawaai, groepen mensen op (huur-)fietsen, de tram en de snelheid van de stad. Andere kansen en mogelijkheden, andere grenzen. Andere sfeer, andere spirit.

Aandacht voor de ‘sfeer’ is heel belangrijk in proceswerk, evenals de begrippen ‘timespirit’ en ‘spirit of the place’. Deze spirit van de plek boeit mij enorm en ik probeer erachter te komen welke invloed hij / zij heeft op bijvoorbeeld groepsprocessen.

Ten eerste de naam. Hoe noem ik het? Direct vertaald is het de spirit van de plaats, daarom heb ik het stukje ook zo genoemd. Het woord spirit is oorspronkelijk niet Nederlands, het is wel courant in het huidige taalgebruik. Het heeft uiteenlopende connotaties, het vraagt om meer definitie. Hoe is het dan met ‘geest’? Nog erger. Weet jij een beter woord?

Iedere plek op de aarde heeft een eigen lengte- en breedtegraad, een eigen soort grond, eigen planten- en dierenwereld, temperaturen, seizoenen, geschiedenis en oorspronkelijke bewoners. Dit laatste aspect kan het onderwerp heel ingewikkeld maken, hier kom ik later op terug, blijf voor nu even bij de plek zelf. Wij weten allemaal hoe de natuur invloed heeft op de cultuur van een plaats. Velen van ons hebben ook ervaren hoe ervaringen en bijvoorbeeld smaken verschillen van plek tot plek….

Stel je voor, je reist in een tropisch land, je proeft een tot nu onbekend soort fruit en vindt het heerlijk. Terug in Nederland lukt het eventueel hetzelfde fruit te vinden op een markt, bij een toko of een Turkse winkel. Yes!

Eenmaal thuis is het wel aardig, en toch niet zo bijzonder als op de vakantieplek. Hetzelfde geldt natuurlijk voor een unieke rode wijn uit Zuid Frankrijk of een coole strohoed uit Mexico. Het is hetzelfde en het is hier anders dan daar. De plek zelf kun je niet hier naartoe halen.

Je hebt te maken met de spirit van je huidige plaats. Wat merk je daar op dit moment van?

Voor het begeleiden van groepen, voor het faciliteren van groepsprocessen is deze vraag een belangrijke basis.

Werk je soms in het buitenland? Hoe beschrijf je het verschil in sfeer tussen bijvoorbeeld Amsterdam en Limburg? Wat is het verschil tussen een tuintje in Oud West en de drukke straten een paar meter verderop?

Binnenkort meer, er is veel kennis en ervaring over deze vragen, misschien beslissender dan diverse technieken  en methodes op het gebied van coaching.

Hoe dromen uit onze kindertijd vorm geven aan ons verdere leven. Dublin 2018  –  workshop Amy en Arnold Mindell.

In een eerder blog bericht heb ik gehad over dromen uit de kindertijd, vooral die dromen of herinneringen die wij ons nu nog herinneren, die herhaaldelijk voor kwamen of die een bijzondere indruk bij ons achter hebben gelaten.  In Process Work (p.w.) is het werken met dromen, een essentieel onderdeel, het werken met de kinderdroom of de kindermythe de basis van het individuele proces. Niet om ons af te leiden van ‘de realiteit’ maar juist om ons leven zo volledig mogelijk te begrijpen en vorm te geven.

Het werken met de dromen is heel concreet, fysiek, in het moment zelf. In een groot hotel aan de Ierse kust, vlakbij Dublin, waren rond 100 deelnemers, p.w.ers, aan het verkennen van en werken met hun mythe uit de kindertijd. Met de bedoeling inzicht te krijgen in persoonlijke patronen en vooral de persoonlijke leiderschap stijl.

Boeiend, leuk, met humor en toewijding, met oog op een wereld die steeds lastiger te besturen is, met tekort schietende leiders, met tot nu toe onbekende vragen en mogelijkheden en daarnaast eeuwen oude conflicten en oorlogen. Een planet die het leven zoals wij tot nu toe gewend waren niet meer duldt. En dan….

Dan zijn er leiders nodig die in staat zijn verschillende dimensies te integreren en dissonanties in zichzelf, in persoonlijke contacten, in werksituaties en in internationale verhoudingen te integreren. Dat zijn wereldleiders, CEO’s, politici en jij en ik.

Dus: op zoek naar de krachten in de droom. Waar schuurt het? Wie is de dader en wie het slachtoffer? Aspecten van ons innerlijk en uiterlijk bestaan die het niet met elkaar kunnen en willen vinden? Geen tijd voor oorlog, wel voor luisteren naar beide kanten. Wie is de underdog? Uit welke dimensie komt deze ons helpen?

In mijn droom val ik van een steeds smaller wordende muur af. Ik ben diegene die valt, dat is duidelijk en dat heb ik in mijn verdere leven ook nog een aantal keren herhaald. Au! Het punt is, dat de kracht die mij laat vallen ook van mezelf is. De vallende is de u en de onbalans brenger is de x.

Pittige kracht. geeft richting aan de droom, geeft ook richting aan mijn leven. Toch wel de moeite waard te leren kennen !

Dit geldt trouwens niet alleen voor individuen, hetzelfde geldt voor groepen, bedrijven, landen. Een bedrijf bijvoorbeeld heeft een kinderdroom, een inspiratie, een droom die het bedrijf heeft laten ontstaan en groeien. Voor crisis momenten, voor het begeleiden van organisaties uit een crisis, is belangstelling en kennis van de kinderdroom essentieel.

Ander voorbeeld, landen, neem Turkije. Dit land bestaat pas sinds de jaren twintig van de vorige eeuw. Wat was de droom toen? Of Syrië, een betrekkelijk jong land, wat was de kinderdroom? Dichterbij, de Europese Unie……

Een enorm verrijkende en waardevolle tijd in Dublin, twee dagen intens onderzoek naar leidende principes en ontluikende krachten. Met dank aan Arnold en Amy Mindell.

 

 

 

 

rollen – springen, vallen en weer doorgaan

 

Onlangs zag ik een voorstelling van studenten bij Codarts Rotterdam circusopleiding. Heel boeiend hoe dit direct inzicht gaf in hoe een goed functionerende groep in elkaar zit.

Bij tijd en wijle lijkt het een rommeltje, alles valt en vliegt over elkaar heen. De dynamiek is adembenemend en er zijn mooie cadansen en riskante trucs. Vooral indrukwekkend en ontroerend voor mij was het grote maat aan vertrouwen. De een laat zich vallen uit grote hoogte, de ander biedt een stevige basis voor vijf andere artiesten die zomaar op zijn heup en schouders klimmen.

Veel oefening is nodig om dit te leren. Moed, inzet, opoffering en toewijding. Zij hebben het er voor over, leren te leven met de spanning en ook de kick die zo’n uitvoering geeft.  Iedere rol is uniek, want ieder lichaam is anders, krachten en flexibiliteit verschillen. Daarnaast is veel creativiteit nodig om er een verhaal in te brengen en met lichtheid en knipoog een uiterst lastig bewegingsafloop te tonen. De studenten bij Codarts zijn hiermee begonnen in hun kindertijd en zij trainen sindsdien continu.

Wij zijn allemaal sinds onze kindertijd onderdeel van groepen. De bewegingen zijn vaak minder expliciet, ook niet zo letterlijk als in een circusact. Wel zijn wij soms meer of minder artiesten in het jongleren, opvangen, dragen, durven en weglopen. Willen wij dit zo bewust en bewegelijk doen als bovengenoemde studenten, hebben  wij zeker evenveel oefening nodig. Sinds een aantal jaren ben ik ook student, ben het jongleren met processen en diepe democratie aan het oefenen. Niet altijd direct doorzichtig.

Faciliteren betekent eenvoudig maken. Dat is een kunst apart. Terug naar de rollen. Arnold Mindell zegt: een rol is groter dan een mens, en een mens is groter dan een rol.

Wij zijn meer dan de rol in een bepaalde situatie, bijvoorbeeld op een werkplek. Anderzijds is de rol die wij daar hebben, bijvoorbeeld leraar, weer groter dan onze persoon.

Welke rollen speel je in je huidige leven? Welke aspecten van je persoonlijkheid kun je in de ene rol kwijt, welke in de andere? Welke niet? Welke rollen wil je nog leren? Welke kwijt?

Ben je liever aan het vangen, vliegen, jongleren, ………?

 

 

dialoog en groepsproces

Het wereldtoneel is in de afgelopen 37 jaren snel veranderd. Als ik nu kijk naar de kleine strand scene in de vorige blog, zie ik de rollen in een feller licht, in 2017 zou onze houding ronduit gevaarlijk zijn. Aan de andere kant is er meer kennis en begrip voor de andere kant gekomen. Alleen al uit respect voor de culturele vormen in Yemen zou ik niet in westerse badkleding aan dit dorpsstrand lopen. Met de kennis van nu zou ik andere keuzes kunnen maken.

Door snellere informatie weten wij meer van elkaar, gelijktijdig lijken de verschillen steeds lastiger te overbruggen. Een 6 en een 9 zijn even belangrijke cijfers, wat maakt het zo lastig de andere kant te doorgronden?

Wat is de essentie van de tegenpool?

Wat kunnen wij van elkaar leren, hoe de verschillen overbruggen en waarderen? Is dit niet de kern van iedere dynamiek in een groep?
In processwork / deep democracy is role switching dé manier om in contact de essentie van beide rollen te ontdekken. Het ontdekken van de rol van de aanvankelijke tegenpartij opent een innerlijke ruimte in mezelf. Het werkt verrijkend.

De u en de x worden samen een groter U.

In het voorbeeld zijn mijn zuster en ik de u, de dorpsbewoners zijn de x. Op het moment waarin wij elkaars intentie beter begrijpen, wordt het samenleven rijker en gemakkelijker. De ander is een deel van onszelf.

Maar ja, zó makkelijk is het meestal niet. In een groep is er naast de diversiteit aan rollen ook sprake van een rangorde. Status, macht, aanzien.
Belangrijk om op te merken.
Wij zijn wit, zijn reizigers, hebben de middelen naar dat land te komen. Er was nog meer status die ik niet eerder benoemd heb, onze broer was bij ons. Een man (rang+) en vooral een familielid (rang++). Als ontwikkelingswerker meer bekend met het land (rang +/-).
De verschillen in rang aan de andere kant kan ik  aannemen: bewoner zijn van die plek (rang+), snelheid van informatie uitwisseling, man zijn (rang+), de taal van de meerderheid spreken (rang+), de betreffende status in het dorp.
Dit is een simpel voorbeeld, gebrekkige informatie, en nu al behoorlijk complex. Hoe kunnen wij zo’n veld van informatie beter beschrijven?